Μιούζικαλ ένα περίτεχνο και δύσκολο είδος κινηματογράφου. Ας δούμε δέκα από τα κορυφαία του είδους.
1. West Side Story (1961)
Η ιστορία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας μεταφέρεται, μέσω Μπρόντγουεϊ, στις λαϊκές συνοικίες της Νέας Υόρκης του ’50 με τον σκηνοθέτη Ρόμπερτ Γουάιζ και τον χορογράφο Τζέρομ Ρόμπινς (που συνυπογράφει τη σκηνοθεσία ) να δημιουργούν ένα αυθεντικό ρεαλιστικό κλίμα κινηματογραφώντας τη δράση σε φυσικά ντεκόρ. Το χολιγουντιανό μιούζικαλ εμπλουτίζεται με ένα τελείως μοντέρνο πνεύμα που επηρέασε στη συνέχεια το παγκόσμιο σινεμά, ενώ αξέχαστη έχει μείνει η μουσική του Λέοναρντ Μπερνστάιν και τα κομμάτια «Maria» και «America». Δέκα Όσκαρ, ανάμεσά τους κι αυτά της σκηνοθεσίας και καλύτερης ταινίας.
2. Jesus Christ Superstar (1973)
Δεκαετία του ’70, η χρυσή περίοδος της ροκ όπερας. Ο Νόρμαν Τζιούισον («Ιστορία Ενός Εγκλήματος» ) αξιοποιεί κινηματογραφικά τη διάσημη θεατρική επιτυχία του Άντριου Λόιντ Γουέμπερ («Το φάντασμα της όπερας» ) «Jesus Christ Superstar», μια μουσικοχορευτική παραβολή κατά της βίας και αυθαιρεσίας της εξουσίας, πολύ κοντά στο ειρηνιστικό πνεύμα της εποχής και του κινήματος των χίπις. Τα χριστιανικά ευαγγέλια, τα μινιμαλιστικά σκηνικά, οι ροκ μελωδίες και τα επαναστατικά μηνύματα μπορεί να μην δένουν σφιχτά, εντυπωσίασαν όμως το τότε κοινό και ξεσήκωσαν – 15 χρόνια πριν τον «Τελευταίο Πειρασμό» – θύελλα συζητήσεων.
3. The Rocky Horror Picture Show (1975)
Η απόλυτη cult στιγμή της κινηματογραφικής ιστορίας είναι ένας απολαυστικός, ευφάνταστος και θεότρελος φόρος τιμής στην επιστημονική φαντασία και τις b-movies τρόμου με τη μορφή ενός ροκ κωμικού μιούζικαλ. «Παιδί» του Ρίτσαρντ Ο’Μπράιεν, στο βιβλίο, τη μουσική και τους στίχους του οποίου στηρίχτηκε το θεατρικό «The Rocky horror show» του 1973, η cump διασκευή του μύθου του δόκτορα Φρανκενστάιν αποτύπωσε στις κινηματογραφικές του εικόνες (δια σκηνοθετικού χειρός Τζιμ Σάρμαν ) το απενοχοποιημένο, παρωδιακό και μετα-60s κλίμα της εποχής. Έγινε το αξεπέραστο σύμβολο του σινεφίλ φαινομένου των μεταμεσονύχτιων προβολών (ξεκινώντας από το νεοϋρκέζικο Waverly Theater ), ενώ συνεχίζει να κυκλοφορεί σε περιορισμένη διανομή αδιάλειπτα από το 1975 έως και σήμερα.
4. Chicago (2002)
Χωρίς να λείπουν οι ευχάριστες, διασκεδαστικές στιγμές, το Chicago αποτελεί μια μάλλον σκοτεινή γεμάτη ένταση προσέγγιση της «πόλης των ανέμων», ενα δράμα αλλά και ταυτόχρονα ενα υπερθέαμα που συγκλονίζει τον θεατή, προσφέροντας του άφθονο υλικό για προβληματισμό αλλά και μια ανάλαφρη φρεσκάδα και θαυμασμό για τα ατμοσφαιρικά και αισθησιακά χορευτικά που αναμφίβολα χαρακτηρίζουν την ταινία.
5. Cabaret (1972)
Από τους κορυφαίους χορογράφους και σκηνοθέτες του Μπρόντγουεϊ, ο Μπομπ Φόσι
«μεταγράφει» με ρεαλιστικό, «στεγνό», μα ευφάνταστο τρόπο μια μεγάλη θεατρική επιτυχία (μουσική Τζον Κάντερ, στίχοι Φρεντ Εμπ ) που αντιπαραθέτει τη χαλάρωση των ηθών με την άνοδο των ναζιστών στην εξουσία: Στο Βερολίνο του ‘30 η χορεύτρια και τραγουδίστρια Σάλι Μπόουλς δουλεύει σε καμπαρέ. Κι ενώ στη σκηνή το σόου συνεχίζεται κάθε βράδυ σε μια έκλυτη ατμόσφαιρα, στους δρόμους της πόλης επικρατεί χάος και το ναζιστικό κίνημα ανθεί. Λάιζα Μινέλι (Σάλι ) και Τζόελ Γκρέι (κομπέρ ) συνθέτουν ένα ανεπανάληπτο επί σκηνής δίδυμο, κερδίζοντας δυο από τα οκτώ Όσκαρ της ταινίας, με τον Φόσι να κλέβει αυτό της σκηνοθεσίας από τον Φράνσις Κόπολα του «Νονού»!
6. Hair (1979)
Το «Hair: The American Tribal Love-Rock Musical» των Γκαλτ ΜακΝτέροτ (μουσική ) και Τζέιμς Ράντο & Τζερόμ Ράνι (στίχοι ) ήταν η off Broadway παράσταση του 1967 η οποία καθιέρωσε τον όρο ροκ όπερα, εκφράζοντας παράλληλα τη χίπικη αντικουλτούρα, τη σεξουαλική επανάσταση και το κίνημα ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ. Τα τραγούδια του, και ειδικά το «Aquarius», γνώρισαν τεράστια επιτυχία, η κινηματογραφική μεταφορά του, όμως, έφτασε μάλλον καθυστερημένα, με τον Μίλος Φόρμαν («Στη Φωλιά του Κούκου» ) να σκηνοθετεί με ενέργεια και φανερό κέφι, φροντίζοντας κυρίως να αποδώσει το ιδεολογικό κλίμα της εποχής και να τονίσει την κοινωνική διάσταση του σεναρίου.
7. Sweet Charity (1969)
Περίτεχνο μιούζικαλ, με εντυπωσιακά χορευτικά/μουσικά νούμερα και εξαιρετική ερμηνεία από τη Σίρλεϊ ΜακΛέιν. Στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο, ο Μπομπ Φόσι («Καμπαρέ»), κάνει μια τομή στο αμερικανικό μιούζικαλ εμπνεόμενος από τις φελινικές «Νύχτες της Καμπίρια» και κάνοντας μια κατά βάθος πικρή ταινία, που ήταν στην εποχή της μια από τις ακριβότερες παραγωγές του Χόλιγουντ. Το λιμπρέτο του θεατρικού μιούζικαλ στο οποίο βασίστηκε η ταινία έγραψε ο Νιλ Σάιμον και διασκεύασε ο βραβευμένος με Όσκαρ Πίτερ Στόουν.
8. Evita (1996)
Το μιούζικαλ των Τιμ Ράις και Άντριου Λόιντ Βέμπερ, στο οποίο στηρίζεται η ταινία, προσεγγίζει εντυπωσιακά το φαινόμενο της προσωπολατρείας της Εβίτα, χωρίς να είναι σε θέση να το αναλύσει. Επιφανειακή είναι επίσης η κριτική ματιά στο περονικό κίνημα, αν και εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε την έξοχη ιδέα ενός αφηγητή-κριτή του βίου της Εβίτα, που δεν είναι άλλος από τον Τσε Γκεβάρα πριν από το επαναστατικό του ξεκίνημα. Μια εντυπωσιακή σε επίπεδο παραγωγής ταινία, λίγο κουραστική από τη μέση και μετά, με καλή ερμηνεία από τη Μαντόνα και ακαδημαϊκή σκηνοθεσία. Όσκαρ τραγουδιού και τρεις Χρυσές Σφαίρες (ταινία, γυναικεία ερμηνεία και τραγούδι).
9. Singin’ in the Rain (1952)
Ο Τζιν Κέλι χορεύει χαρούμενος μέσα στη βροχή και ο φακός απαθανατίζει την ευτυχία του με τον καθαρότερο, αμιγώς κινηματογραφικό τρόπο. Πίσω από την κάμερα, ο ίδιος ο αέρινος σταρ συνσκηνοθετεί μαζί με τον Στάνλεϊ Ντόνεν μια θαυμάσια, γραμμένη απευθείας για την οθόνη αναφορά στο ίδιο το Χόλιγουντ και στα προβλήματα που συνάντησε η βιομηχανία του θεάματος περνώντας από το βωβό στον ομιλούντα κινηματογράφο, συνδυάζοντας νοσταλγία, χιούμορ και αξεπέραστες χορογραφίες. Γνωρίζοντας μια μάλλον μέτρια εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία (δυο υποψηφιότητες για Όσκαρ ) στην εποχή του, η ταινία απέκτησε γρήγορα cult status και φιγουράρει πλέον σε όλο και περισσότερες λίστες με τις δέκα καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.
10. My Fair Lady (1964)
Δυο από τα κλασικότερα μιούζικαλ της ιστορίας συναντήθηκαν στις οσκαρικές υποψηφιότητες του 1964, με την «Μάρη Πόπινς» να κερδίζει πέντε βραβεία, αλλά τη μουσικοχορευτική διασκευή του «Πυγμαλίωνα» – που έκανε για τη θεατρική σκηνή ο Άλαν Τζέι Λέρνερ πάνω σε μουσική του Φρέντερικ Λόουι και χορογραφίες του Ερμή Παν – να αποσπά τελικά οκτώ, ανάμεσά τους και αυτά για την καλύτερη ταινία και σκηνοθεσία του Τζορτζ Κιούκορ. Ο τελευταίος σεβάστηκε τη θεατρική δομή του έργου του Μπέρναρντ Σο, χάρη όμως στο αφηγηματικό ταλέντο του, την ομορφιά της Όντρεϊ Χέπμπορν και τα έξοχα ντεκόρ και κοστούμια έφτιαξε ένα από τα τελευταία μεγάλα χολιγουντιανά μιούζικαλ.
